Liderzy i liderki

Skład zespołu

Kamila Czerwoniak – radna sołectwa, członkini KGW Przesieczanki

Izabela Gałan – wiceprzewodnicząca KGW Przesieczanki

Julia Popkiewicz-Kurzawa – przewodnicząca KGW Przesieczanki

Skład zespołu

Radosław Burchacki – pracownik urzędu miasta

Agata Młodawska – skarbniczka miasta

Ryszard Rzepczyński – zastępca burmistrza

Skład zespołu

Aneta Esnekier – radna miasta

Roman Naleśnik – kierownik Zakładu Usług Komunalnych

Monika Zielińska – zastępczyni kierownika Zakładu Usług Komunalnych

Skład zespołu

Joanna Kalbarczyk – pracowniczka urzędu gminy

Joanna Pałyska – kierowniczka Referatu Ochrony Środowiska

Katarzyna Sońta – zastępczyni wójta

Wyzwania

Stare Babice, jak wiele intensywnie rozbudowujących się gmin, ma problemy z lokalnymi podtopieniami. Na nowych osiedlach brakuje kanalizacji burzowej, a powierzchnie nieprzepuszczalne utrudniają naturalną retencję. Zespół przyszedł do programu, żeby pogłębić swoją wiedzę z zakresu błękitno-zielonej infrastruktury, ale też z pomysłem zagospodarowania podmokłej działki gminnej w pobliżu nowego przedszkola, na której znajduje się zbiornik wodny tak, żeby pogodzić wartości przyrodnicze, z rekreacyjnymi i edukacyjnymi.

Osiągnięte efekty

W ramach pracy nad projektem zespół postanowił połączyć istniejący zbiornik wodny z sąsiadującym ciekiem wodnym, żeby podnieść walory retencyjne tego systemu. Do realizacji tego celu konieczne będzie pozyskanie od Skarbu Państwa fragmentu sąsiedniej działki. Proces trwa. Zespół doszedł też do wniosku, że kluczowe dla wykonania inwestycji, będzie zbudowanie poparcia społecznego. Urząd zorganizował otwarte spotkanie prezentujące rozwiązania BZI, a także przygotowuje publikację dla mieszkańców poświęconą propagowaniu tych rozwiązań. Jednocześnie, na zlecenie gminy została wykonana analiza hydrologiczna terenu, na której planowana jest inwestycja. Będzie ona podstawą do rozmów zarówno o przekazaniu dodatkowego terenu przez Skarb Państwa, jak i do starania się o dofinansowanie.

Ile tam było osób, wspieraliśmy się, no to zróbcie tak, no to zróbcie albo zrezygnujcie z tego, bo teraz to warto się skupić na tym. My wracaliśmy wszyscy tak nakręceni, że tu w pracy się zastanawiali skąd my mamy taką energię. Otoczenie zaczęło nam zazdrościć tego.

Joanna Kalbarczyk

Skład zespołu

Kamila Kowalczyk – kierowniczka Lubawskiego Centrum Aktywizacji Społecznej

Beata Kowalska – dyrektorka Lokalnej Grupy Działania Ziemia Lubawska

Wyzwania

Problemem, z jakim zespół zgłosił się do programu było zanieczyszczenie powietrza na terenie gmin Ziemi Lubawskiej spowodowane przez nieefektywne i pozaklasowe piece na paliwo stałe. Uczestniczki uznały, że główną przyczyną takiego stanu rzeczy, jest zła komunikacja programów dotacyjnych przez gminy i niska skuteczność w dotarciu do mieszkańców. Postanowiły zająć się edukacją ekologiczną oraz promocją programu dotacji na wymianę starych pieców na paliwa stałe.

Osiągnięte efekty

Zespół opracował szczegółowy plan promocji i działań dla miasta Lubawa. Założono, że będzie to pilotaż, który później może być rozszerzony na siedem pozostałych gmin Ziemi Lubawskiej. Pierwszym celem działań jest identyfikacja i wytypowanie gospodarstw, które mają problem nie tylko ze sposobem ogrzewania, ale też są zagrożone ubóstwem energetycznym. Kolejnym krokiem będzie zakrojona na dużą skalę i zaplanowana kampania informacyjno-promocyjna, a także stworzenie punktu kompleksowego wsparcia wymiany „kopciuchów” dla mieszkańców. Uczestniczki wypracowały też bardzo szczegółowe wskaźniki poszczególnych działań. W ramach prac w programie „Zielony Lider” złożyły wniosek i wygrały konkurs na operatora regionalnego Programu Priorytetowego Czyste Powietrze w województwie warmińsko-mazurskim oraz pozyskały środki na zakup komputera i drukarki potrzebnych do obsługi mieszkańców w terenie.

Dla nas doświadczenie, w ogóle innych grup, doświadczenie innych osób, wymiana tych poglądów, rozmowy, wszystkie warsztaty, które były organizowane w grupach były bardzo pouczające. No to nie były nudne zajęcia. To były naprawdę fajne zajęcia. To był pięknie spędzony czas.

Beata Kowalska

Skład zespołu

Ewa Lenczowska – pracowniczka urzędu miasta

Marzena Pranga-Cyman – kierowniczka Wydziału Klimatu i Ochrony Powietrza

Alicja Wiczling – pracowniczka urzędu miasta

Wyzwania

Zespół działa aktywnie na rzecz czystego powietrza, promuje wśród mieszkańców program “Czyste powietrze” i wymienia piece na paliwo stałe. Zapewnia też kompleksowe wsparcie dla osób, które chcą wymienić źródło ogrzewania. Uczestniczki postanowiły zająć się głęboką i nieco wstydliwą przyczyną smogu w Polsce – ubóstwem energetycznym mieszkańców. Chciały zrozumieć to zjawisko i znaleźć sposób na jego ograniczenie.

Osiągnięte efekty

Podczas trwania Programu uczestniczki postanowiły zacząć od zmierzenia skali zjawiska w swoim mieście i zbadania go, zawężając tym samym zakres swojego projektu. Dzięki rozmowom z ekspertami i innymi uczestnikami zrozumiały, że w Polsce nie istnieje odpowiednia metodologia do diagnozy ubóstwa energetycznego. Wypracowanie takiej metodologii stało się więc nowym celem ich działań. Nawiązały kontakt m.in. z Instytutem Badań Strukturalnych, a dzięki wsparciu opiekuna ścieżki powietrznej w programie “Zielony Lider” dołączyły do międzynarodowego konsorcjum miast ubiegających się o dofinansowanie w ramach unijnego programu LIFE finansującego działania przyczyniające się do ochrony środowiska i klimatu. To właśnie udział w LIFE, pieniądze z programu oraz współpraca z IBS mają ostatecznie doprowadzić do wypracowania metodologii pomiaru ubóstwa energetycznego. Rumia planuje również ubieganie się o dofinansowanie na stworzenie strategii transformacji energetycznej (SECAP – Sustainable Energy and Climate Action Plan) a dofinansowanie w ramach LIFE ułatwi stworzenie tego dokumentu.

Poznałyśmy tutaj (…) naprawdę bardzo dużo ludzi z różnych części kraju. Każda inna, każda na swój sposób wyspecjalizowana w innej dziedzinie i z niezwykłą wiedzą. Wielu specjalistów poznałyśmy, z którymi mamy szansę nadal, jeżeli jest taka potrzeba, nawiązać kontakt, prosić o jakąś pomoc, o jakąś poradę. To jest bezcenne.

Skład zespołu

Katarzyna Hozenberg – pracowniczka Zakładu Gospodarki Komunalnej

Joanna Radzięda – radna gminy

Mikołaj Świerkowski – prezes Zarządu Zakładu Gospodarki Komunalnej

Wyzwania

Zespół z gminy Suchy Las, przystąpił do programu „Zielony Lider” z jasnym celem ograniczenia produkcji odpadów niesegregowanych w osiedlach wielorodzinnych. Z powodu dużej anonimowości i braku indywidualnej odpowiedzialności mieszkańców współczynniki segregacji na takich osiedlach są niższe, niż w domach jednorodzinnych. Zespół nie miał jednak konkretnego planu działań.

Osiągnięte efekty

Analizy przeprowadzone przez zespół wykazały, że ZGK praktycznie w ogóle nie komunikował się z zarządcami budynków, a co za tym idzie, z mieszkańcami. Ani mieszkańcy, ani zarządcy nie otrzymywali od ZGK informacji, że śmieci są źle segregowane. Część mieszkańców mogła nawet nie zdawać sobie sprawy z popełnianych błędów. Jak podkreślają uczestnicy Programu z gminy Suchy Las odkryciem była nowa jakość komunikacji z mieszkańcami, oparta na przykładach, języku korzyści i wykorzystaniu różnych kanałów komunikacji, w zależności od odbiorców. Dlatego zespół zaplanował szkolenia dotyczące komunikacji dla pracowników ZGK i zarządców wspólnot. Opracował również działań i dotarcia do różnych grup wiekowych mieszkańców. Dla seniorów przygotowuje prelekcje, które będą prezentowane w klubach seniorów, a działania skierowane do dzieci mają przełożyć się na zmianę zachowań dorosłych.

Skład zespołu

Monika Jabłońska – kierowniczka Referatu Ochrony Środowiska i Promocji

Michał Kontraktowicz – wójt 

Monika Łączyńska-Boguska – pracowniczka urzędu marszałkowskiego

Wyzwania

Zespół postawił przed sobą jasno określone cele – chciał zmniejszyć ilość odpadów produkowanych przez mieszkańców i zwiększyć poziom segregacji. Program pomógł stworzyć plan działań i określić priorytety ich realizacji.

Osiągnięte efekty

Wyznaczone cele nie zmieniły się pod wpływem programu. Główne działania założone jeszcze przed startem „Zielonego Lidera” znalazły się też w planie jaki powstał podczas zajęć. Pod wpływem rozmów z innymi samorządowcami i ekspertami udało się jednak przyspieszyć niektóre działania, a także rozbudować inne. I tak gmina zakupiła rębak do gałęzi na potrzeby PSZOK, przy którym w 2024 r. powstaną punkt napraw, wymienialnia, a także sala edukacyjna. Udało się zaplanować gminne dotacje na założenie kompostownika oraz zbudować system zachęt do ich utrzymywania. Modelowe, pokazowe kompostowniki powstaną przy gminnych jednostkach. Szybko też się okazało, że efektywne wprowadzanie zmian wymaga reorganizacji urzędu. Obecnie wszystkie kompetencje dotyczące gospodarki odpadami są w jednym referacie (a nie jak wcześniej, w trzech różnych). Gmina postanowiła też zmienić sposób komunikacji z mieszkańcami. Na bazie tych doświadczeń powstał plan działań edukacyjno-komunikacyjnych, który jest wdrażany w 2024 r.

Ja myślę, że [gdyby nie udział w programie] tkwilibyśmy dalej w tym, co było. I po prostu byśmy wszyscy tylko psioczyli, że to nie tak funkcjonuje. A chyba tkwilibyśmy po prostu w tym dalej. No i tak by to się ciągnęło i ciągnęło. Program pozwolił nam podjąć działania.

Monika Jabłońska

Skład zespołu

Ika Kamińska-Kohutnicka, Jan Kohutnicki-Kamiński, Rafał Rybnik – lokalni społecznicy i przedsiębiorcy

Wyzwania

Zespół przyszedł do Programu z projektem budowy Centrum Edukacyjnego poświęconego ekologii. Projekt miał zarysowaną bardzo ogólną koncepcję, pomysły na działania bez analizy interesariuszy i sposobów realizacji Centrum. Zespół był doświadczony w realizacji projektów, ale nie do końca osadzony w lokalnej społeczności czy administracji.

Osiągnięte efekty

Rezultatem udziału w programie „Zielony Lider” była zmiana koncepcji charakteru i funkcji planowanego Centrum Edukacyjnego. W trakcie szkolenia zespół musiał wielokrotnie przeformułowywać swój pomysł, a dzięki rozmowom z innymi uczestnikami Programu udało się odrzucić mniej realne pomysły i dostosować rozmach projektu do lokalnych uwarunkowań. Zespół rozważa obecnie wykorzystanie istniejącego budynku zamiast budowy nowego gmachu, co ograniczy koszty. Szczególnie cenne okazały się kontakty i relacje z urzędnikami z gmin podobnej wielkości, które pokazały uczestnikom, że muszą udoskonalić samą opowieść o Centrum Edukacji tak, żeby była ona atrakcyjna i zrozumiała dla lokalnych władz. Projekt nadal pozostaje w fazie opracowywania ogólnej koncepcji, ale ma już mocniejsze podwaliny.

W „Zielonym Liderze” każą różne rzeczy nazywać. (…) Na każdym spotkaniu z troszkę innej perspektywy, bo raz w wersji projektowej, raz w wersji wykonawczej, raz z perspektywy eksperta w danej dziedzinie, raz z punktu widzenia trenera, który jest ekspertem od komunikacji, ale nie od wody. Jak trzeba to samo powtórzyć w tych różnych ujęciach, to właśnie wtedy wychodzą niejasności. Jak trzeba to dopowiadać, to wtedy się właśnie konkretyzują problemy i konkretyzują się pomysły i się je weryfikuje.

zespół

Skład zespołu

Aneta Matuszkiewicz – radna gminy, członkini stowarzyszenia Ekohoryzont

Ewa Witkowska – prezeska Regionalnego Centrum Rozwoju, liderka stowarzyszenia Ekohoryzont

Anna Wypych – pracowniczka urzędu miasta

Wyzwania

Zespół tworzą osoby z niewielkiej organizacji pozarządowej „Ekohoryzont”. Organizacja jest w trakcie wyznaczania celów i ram swojej działalności. Problemem, z którym przyszli do programu „Zielony Lider” były nielegalne wysypiska w miejscowych lasach. Według uczestników Programu głównymi sprawcami tego problemu są przedsiębiorstwa, które nielegalnie przywożą i porzucają produkowane przez siebie odpady. „Ekohoryzont” chciał skupić się na projekcie edukacyjnym.

Osiągnięte efekty

W trakcie trwania programu, uczestnicy doprecyzowywali cele i konkretne działania w ramach swojego projektu. Zaczęli od współpracy z okolicznymi sołectwami i mieszkańcami, żeby przygotować mapę dzikich wysypisk. Kolejnym krokiem ma być instalacja monitoringu oraz akcja informacyjna o podjętych działaniach. Równolegle opracowywali program edukacyjny. Pod wpływem rozmów, postanowili zająć się nie tylko kwestią nielegalnych wysypisk, ale też szerzej – tematyką ochrony przyrody i środowiska.
Równolegle trwają rozmowy z firmami zajmującymi się recyklingiem, celem przygotowania oferty dla lokalnych przedsiębiorców i mieszkańców w zakresie zagospodarowywania odpadów w inny sposób niż wywożenie ich do lasu. Udział w programie uświadomił zespołowi, jak duże są problemy z komunikacją na linii mieszkańcy-samorząd. Zespół chce opracować model takiej współpracy, wraz z propozycją narzędzi dla samorządów służący budowaniu współpracy.

Wizyta studyjna

Podczas wizyty studyjnej w Macedonii zespół odwiedził dwa duże zakłady zajmujące się recyklingiem – fabrykę szkła oraz tekstyliów. Wizyta pozwoliła poznać wiele technicznych szczegółów tych rozwiązań. Jednocześnie jednak uświadomiła zespołowi, że są to rozwiązania wielkoskalowe, które ciężko byłoby zaadaptować do możliwości ich gminy.

Ten „Zielony Lider” w ogóle też był taką konkretyzacją naszego działania jako Stowarzyszenia. Te osoby, które wzięły udział w „Zielonym Liderze”, Ania w końcu dołączyła też do stowarzyszenia, Aneta była już wcześniej, więc jakby dla nas to też było takie trochę konstytuowanie się, nas jako takiego tworu. No i przede wszystkim zmiana tej perspektywy na trochę szerszą, nie tylko właśnie lokalną.

Ewa Witkowska

Skład zespołu

Anna Buchta – naczelniczka Wydziału Inżynierii Środowiska, geolożka powiatowa

Alicja Grünberg-Wójcik – kierowniczka Referatu Ochrony Powietrza i Klimatu

Marek Płoneczka – lokalny przedsiębiorca budowlany

Aleksandra Wójcik – pracowniczka urzędu miasta

Wyzwania

Żory to śląskie miasto, które dotąd nie korzystało z rozwiązań małej retencji, a wysoki poziom zabetonowania, mało przestrzeni przepuszczalnych i nie dość rozwinięty system kanalizacji burzowej powodują okresowe i lokalne podtopienia. Problem dotyczy zwłaszcza nowych części miasta. Uczestniczki przyszły do programu z projektem ponownego napełnienia wodą rowów oraz stawu w starym rewitalizowanym parku, co ma zwiększyć bioróżnorodność i atrakcyjność terenu dla mieszkańców.

Osiągnięte efekty

Po konsultacjach ze specjalistami uczestniczki zrezygnowały z pierwotnego pomysłu zasilenia starego systemu melioracyjnego parku wodą z pobliskiej rzeki – Rudej. Rzeka ma zbyt wąskie koryto i niesie zbyt mało wody, a taka ingerencja mogłaby wpłynąć na nią niekorzystnie. Zespół postanowił więc wykorzystać pomysł przywrócenia wody w parku do stworzenia wzorcowego przykładu z zakresu BZI i spożytkować do tego celu wodę opadową. Udział w programie „Zielony Lider” przekonał zespół, że zmiany warto zaczynać od siebie, dając dobry przykład mieszkańcom. Zespół do realizacji projektu chce włączyć więc elementy edukacyjne skierowane nie tylko do mieszkańców, ale też do osób prowadzących inwestycje. Jednym z pomysłów jest utworzenie ścieżki edukacyjnej wokół sieci wodnej parku. Opracował też szczegółowy plan działań na najbliższy czas. Niektóre z zadań, np. inwentaryzacja systemu wodnego kanałów i analiza zlewni parku zostały już przeprowadzone. Zespół zamierza szukać środków zewnętrznych na wykonanie projektu.

Doradztwo

Zespół skorzystał ze środków na doradztwo zapewnionych w programie „Zielony Lider” i zamówił analizę zlewni oraz inwentaryzację systemu wodnego parku, które są podstawą do dalszych działań projektowych.

Takie podejście proekologiczne to zawsze miałam, tylko czasem jest ciężko, żeby się nie poddać, jak się okazuje, że tu się nie dostanie pieniędzy, tu coś. Jak myśmy się spotykali razem, ta energia od prowadzących, od innych uczestników i człowiek się podbudowuje, że to ma sens, że damy radę i to było bardzo ważne.

Aleksandra Wójcik

Skład zespołu

Marek Sabara – przewodniczący rady LGD, prezes Bieszczadzkiej Agencji Rozwoju Regionalnego, wiceprezes Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej

Iwona Woch – prezeska Zarządu Lokalnej Grupy Działania Zielone Bieszczady

Adrianna Urban – pracowniczka biura LGD, prezeska OSP, prezeska Zarządu stowarzyszenia Centrum Koordynacji i Wspierania Aktywności Społeczno-Gospodarczej

Wyzwania

Lokalna Grupa Działania Zielone Bieszczady to doświadczony i skuteczny zespół, który działa prężnie na terenie siedmiu gmin bieszczadzkich. Do programu Zielony Lider przystępowali z zamiarem zwiększenia świadomości mieszkańców w zakresie gospodarowania wodą, co w rejonach górskich staje się dużym wyzwaniem w związku zarówno z długotrwałymi suszami, jak i zagrożeniem powodziami błyskawicznymi. LGD przyznaje też miejscowym podmiotom dotacje na realizację Lokalnej Strategii Rozwoju. Uczestnicy chcieli wprowadzić wątki ekologiczne i konkretne wskaźniki do zasad przyznawania dotacji tak, żeby te lepiej realizowały cele związane z retencją i zagospodarowaniem wód opadowych.

Osiągnięte efekty

W trakcie programu okazało się, że priorytetowym dla zespołu zadaniem było wybudowanie nowej siedziby, która miała być wzorcowa pod kątem zarządzania energią (budynek pasywny) i zielonych rozwiązań (w tym zagospodarowania wód opadowych). Zespół, jako bardzo świadoma grupa, oczekiwał przede wszystkim konkretnych wskazówek technicznych i kontaktów do specjalistów. Osiągnął to przede wszystkim w ramach cyklu wizyt studyjnych w pięciu ośrodkach na terenie całego kraju. Uzyskał też konkretne eksperckie wsparcie w przedefiniowaniu swojego programu dotacyjnego. Opracowali nowe kryteria środowiskowe oceny wniosków o dotacje z LGD „Zielone Bieszczady”. Obecnie trwa opracowywanie nowej Lokalnej Strategii Rozwoju, która uwzględni te wytyczne. Zespół pozyskał też działkę, uzyskał warunki zabudowy i złożył wniosek o dofinansowanie inwestycji budowy nowej, wzorcowej siedziby, która będzie też prezentacją energooszczędnych technologii i rozwiązań.

Doradztwo

Zespół skorzystał z doradztwa w kwestii przygotowania nowych kryteriów środowiskowych, opartych o mierzalne wskaźniki i promujących projekty mające realny wpływ na środowisko w programie dotacyjnym. Doradztwo zapewnił zespół Fundacji Sendzimira. Ustalenie tych kryteriów jest o tyle cenna, że to rozwiązanie systemowe i jego wpływ wykracza poza pojedynczą realizację.

Wizyta studyjna

Zespół w ramach wsparcia z programu „Zielony Lider” opracował i przeprowadził cykl wizyt studyjnych, dobranych pod kątem planowanej działalności LGD Zielone Bieszczady. Odwiedzili Sandomierz i poznali program edukacyjny dla lokalnych społeczności. Zwiedzili nową siedzibę LGD Łagów pod kątem jej programu, ale też rozwiązań technicznych związanych z zagospodarowaniem wód opadowych oraz Transgraniczny Ośrodek Edukacji Ekologicznej w Sarbinowie na Pomorzu. Dodatkowo odwiedzili dwie firmy oferujące technologie związane z budową budynków pasywnych oraz zagospodarowaniem wody szarej.

Bardzo dobrze [oceniam e-learning] (…) merytorycznie te materiały były dla nas bardzo ważne, (…) my nie mieliśmy totalnie wiedzy. (…) powiem szczerze, nie wiedzieliśmy co to jest to BZI. Dopiero właśnie samo zgłoszenie się do programu, czytanie o tym, analizowanie strony fundacji. Dlatego ta porcja wiedzy była dla nas ważna.

Ilona Woch

Skład zespołu

Patrycja Cierzniak  – pracowniczka urzędu miasta

Joanna Krause-Szałaj – pracowniczka urzędu miasta

Elżbieta Witczak – pracowniczka urzędu miasta

Zespół Wydziału Ochrony Środowiska w urzędzie miasta w Koninie

Wyzwania

Wchodząc do programu zespół stawiał sobie ogólny cel poprawy jakości powietrza w mieście. Nie miał konkretnego planu, jak ten cel zrealizować w praktyce. Członkinie zespołu zwracały uwagę, że po eskalacji wojny w Ukrainie w 2022 roku, przy rosnących cenach energii zarówno mieszkańcy miasta, jak i one osobiście, nie byli pewni, w jakiego rodzaju źródła ciepła warto inwestować. Nie były nawet przekonane, że ich projekt będzie dotyczył wymiany źródeł energii – rozważały m.in. działania w obszarze transportu.

Osiągnięte efekty

Diagnoza przeprowadzona w ramach programu pokazała, że działania miasta w zakresie wymiany źródeł ogrzewania na niskoemisyjne były nieskuteczne. Do wymiany pozostało ok. 3000 pozaklasowych pieców, a od 2016 r., odkąd urząd miasta zaczął promować rządowe dotacje, skorzystało z nich zaledwie 300 gospodarstw domowych. Zespół opracował plan działań w oparciu o zabiegi sprawdzone w innych gminach. Były to m.in. bezpośrednia komunikacja i wizyty u mieszkańców, przygotowanie przystępnego filmu o tym, jak pozyskać i rozliczyć dotację, a także włączenie w działania inne lokalne instytucje: szkoły, straż miejską, czy ośrodek pomocy społecznej. Uczestniczki podkreślają, że od czasu udziału w Programie sposób funkcjonowania ich zespołu oraz zakres ich obowiązków znacznie się zmieniły. Uczestniczki więcej czasu spędzają poza biurem na rozmowach z mieszkańcami wykorzystując nabyte w programie kompetencje komunikacyjne.

Doradztwo

Dzięki finansowaniu i wsparciu od Fundacji Sendzimira, zespołowi udało się zrealizować film informujący o możliwości pozyskania dofinansowania na wymianę pieców na paliwo stałe. Film jest opublikowany na stronach oraz mediach społecznościowych urzędu miasta.

Myślimy, że bez Zielonego Lidera jest bardziej urzędowo i papierologicznie. Zielony Lider otwiera oczy na świat, poza nasze biurko. Bo dużo jest takich urzędników, którzy po prostu przeglądają wszystko z przepisami i tak dalej. Trzeba trochę pomyśleć perspektywicznie na potrzeby mieszkańców, ogólnie na to, co będzie później, a nie tylko załatwiać od-do. (…) I wydaje nam się, że wtedy jest (…) większa motywacja do pracy.

Zespół Wydziału Ochrony Środowiska w urzędzie miasta w Koninie

Skład zespołu

Damian Sławski – wójt 

Rafał Zajęcki – kierownik Referatu Rozwoju Lokalnego i Komunikacji Społecznej

Tomasz Zboch – pracownik urzędu gminy, od 2024 dyrektor Biura Mobilności

Wyzwania

Koszty zarządzania odpadami komunalnymi w niewielkiej gminie, jaką jest Miedziana Góra, stanowią bardzo poważną pozycję w budżecie. Choć gmina spełnia ustawowe wymogi, co do poziomu recyklingu, to jednak analizy wykazały, że produkcja odpadów mieszanych rośnie średnio o 5% rocznie. Ewentualne kary za przekroczenie norm ustawowych spowodują bardzo duże obciążenie dla gminy. Zespół, wchodząc do programu, chciał równolegle zająć się całym systemem gospodarki odpadowej w gminie.

Osiągnięte efekty

Podstawowym efektem udziału w programie, było uświadomienie sobie skali wyzwań i dostosowanie działań tak, żeby osiągnąć zakładane cele. Uczestnicy postanowili podejść do rozwiązywania problemów etapowo i w ramach programu opracować plan na redukcję bioodpadów produkowanych w gminie. Dzięki wsparciu ekspertów i wymianie doświadczeń z innymi uczestnikami udało się dostosować rozwiązania do specyfiki Miedzianej Góry. Zespół zabezpieczył środki na zakup 300 kompostowników dla mieszkańców w 2024 r. i zaplanował działania na najbliższy czas. Przy budynkach gminnych powstaną kompostowniki pokazowe, odbędą się szkolenia dla mieszkańców, a dla tych, którzy zdecydują się na własny kompostownik, gmina przygotowała zachętę finansową. W połączeniu z kampanią promocyjną powstał spójny, wymierny plan, który pomoże gminie ograniczyć produkcję niesegregowanych odpadów.

Udział w programie spowodował też zmianę w podejściu do komunikacji z mieszkańcami. Postanowiono postawić na pokazywanie dobrych praktyk w urzędzie i korzyści płynących z wykorzystywania promowanych rozwiązań dla mieszkańca i dla gminy. Dodatkowym efektem są wymiana doświadczeń z gminami w zakresie zagospodarowania wód opadowych i poznanie nowych rozwiązań technicznych, które będą wykorzystywane w Miedzianej Górze.

Doradztwo

W ramach doradztwa zespół skorzystał ze wsparcia trenerki, która poprowadziła warsztaty z kompostowania oraz wykorzystania bioodpadów. Uzupełnieniem szkoleń było ustawienie czterech kompostowników w przestrzeni publicznej gminy. Zespół korzystał też ze wsparcia absolwentki wcześniejszej edycji z Izabelina, który jest liderem we wprowadzaniu w gminie rozwiązań zero waste.

Wizyta studyjna

Zespół odwiedził gminę Vaxholm w Szwecji podobnej wielkością i położeniem (obok dużego miasta) do Miedzianej Góry. Poznawał tam zasady funkcjonowania szwedzkiego systemu gospodarki odpadami, ze szczególnym uwzględnieniem bioodpadów. Zieloni Liderzy dowiedzieli się, że ta grupa odpadów dzieli się na dwie frakcje: odpady spożywcze i odpady zielone. Jeśli mieszkańcy nie posiadają własnego kompostownika, mają obowiązek samodzielnego wywozu odpadów zielonych do punktu selektywnej zbiórki odpadów. Odpady kuchenne zaś mieszkańcy mają obowiązek składować w brązowym pojemniku. Odpady te odbierane są przez służby gminne w torbach papierowych.

(…) na pierwszym zjeździe zmieniliśmy problem, z którym się stawiliśmy do programu. Ten cały namysł pomiędzy pierwszym a drugim zjazdem był bardzo wartościowy. (…) myślę, że też inne zespoły przyszły z tymi swoimi problemami oczekując, że już (…) na pierwszych warsztatach padną konkretne rozwiązania. My sami od razu chcieliśmy znaleźć odpowiedź na pytania jak to zrobić, a tutaj prowadzący nas stopowali (…) – To jeszcze nie ten moment. Przygotujmy się do tego dobrze. Porozmawiajmy między sobą i zastanówmy się nad tym, czy to jest problem, który jesteśmy w stanie rozwiązać. I wtedy będziemy decydowali, co dalej z tym robimy – mówili.

To było dla mnie coś niesamowitego.

Damian Sławski

Skład zespołu

Joanna Salbura – dyrektorka Wydziału Pozyskiwania Funduszy

Magdalena Zychowicz – dyrektorka Wydziału Komunalnej Obsługi Miasta

Wyzwania

Miasto Nowy Sącz ma problem z osiągnięciem właściwych poziomów segregacji odpadów. Dotyczy to szczególnie osiedli wielorodzinnych, w których mieszka blisko połowa mieszkańców. Ponad 60% odpadów w Nowym Sączu trafia do frakcji zmieszanej. To zdecydowanie za dużo. Miasto od dawna stara się zmieniać nawyki mieszkańców przez różnego typu akcje promocyjne i kampanie, jednak nie przekłada się to na statystyki. Rosną zarówno ilość śmieci wytwarzana corocznie, jak i koszty ich zagospodarowania.

Osiągnięte efekty

Udział w projekcie pozwolił uporządkować plan komunikacji i działań skierowanych do mieszkańców. Udało się przede wszystkim zidentyfikować kluczową grupę, z którą do tej pory nie współpracowano. To zarządcy i administratorzy osiedli oraz członkowie zarządów wspólnot mieszkaniowych. Zespół zaplanował cykl spotkań z zarządami, a także druk materiałów do dystrybucji wśród mieszkańców. Niebawem także wspólnoty mogą odczuć skutki dodatkowych opłat za zarządzanie odpadami, dlatego dobra współpraca z miastem jest w ich najlepszym interesie. Pod wpływem programu, a przede wszystkim wymiany doświadczeń z innymi uczestnikami urząd miasta zdecydował się na zakup systemu do komunikacji z mieszkańcami w sprawach odbioru odpadów, poprawnej segregacji i obsługi PSZOK. Miasto wzmocniło też działania promocyjne skierowane do mieszkańców, m.in. wywieszając informacje o segregacji odpadów na wszystkich 230 wiatach śmietnikowych. Za najważniejszy efekt programu uczestniczki uważają zmianę w podejściu do kontaktu z mieszkańcami na mniej urzędnicze, a bardziej partnerskie.

Doradztwo

Zespół nawiązał kontakt ze specjalistką ds. pozyskiwania funduszy z woj. małopolskiego. Relacja ta służy przede wszystkim zdobywaniu informacji na temat dostępnych w regionie funduszy oraz konkursów, które mogłyby pasować do potrzeb i możliwości Nowego Sącza, a także wyjaśnianiu ewentualnych wątpliwości, dotyczących zasad lub wymogów danego konkursu.

To, czego się nauczyłam, to sposoby komunikacji (…), że jak ktoś do nas przychodzi z problemem, to trzeba mu po prostu spokojnie wyjaśnić, co ma zrobić, a nie (…) atakować. Bo nie wszystkie uwagi są przeciwko mnie, tylko one są dla mnie. Trzeba po prostu zacząć słuchać, z czym ci mieszkańcy się mierzą, i czego się obawiają.

Joanna Salbura

Skład zespołu

Przemysław Major – zastępca burmistrza

Stanisław Kawecki – sekretarz miasta

Aleksander Dorda – naczelnik Wydziału Ochrony Środowiska i Rolnictwa

Wyzwania

Władze Cieszyna od kilku lat realizują działania na rzecz adaptacji miasta do zmiany klimatu. Do programu zgłosili się, aby wypracować koncepcję gospodarowania wodami opadowymi w budynkach komunalnych, które w Cieszynie w dużej części objęte są ochroną konserwatorską. Za cel przyjęli sobie stworzenie systemu zachęt do wdrażania rozwiązań BZI przez mieszkańców oraz wypracowanie na przykładzie komunalnych nieruchomości (budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej) wzorcowych rozwiązań gospodarowania wodami opadowymi.

Osiągnięte efekty

Najważniejszą refleksją wyniesioną z programu było odkrycie, że w dotychczasowe działania Cieszyn nie dość mocno włączał interesariuszy, tak aby rozumieli sens i czuli się współodpowiedzialni za adaptację miasta do zmiany klimatu. Dlatego grupa zaplanowała warsztaty dla zarządców nieruchomości komunalnych, przeprowadzenie audytów wybranych budynków oraz opracowanie i wdrożenie systemu zachęt finansowych.
Zaplanowane są także działania edukacyjne, nie tylko dla zarządców budynków, ale także dla mieszkańców. Planowane są konsultacje publiczne dotyczące wprowadzania zachęt finansowych (dotacje celowe z budżetu miasta, ulgi podatkowe, zielony budżet obywatelski) dofinansowania błękitno-zielonej infrastruktury oraz spotkania warsztatowe dla urzędników. Na każdym etapie prowadzone będą także działania informacyjne, promocyjne oraz edukacyjne.
W efekcie tych działań do 2028 r. co najmniej 50% komunalnych budynków użyteczności publicznej oraz co najmniej 25% komunalnych budynków mieszkalnych powinno zostać wyposażonych w urządzenia błękitno-zielonej infrastruktury umożliwiającej retencjonowanie wód opadowych i roztopowych (lub spowalniające ich odpływ).

Doradztwo

W ramach doradztwa pracownicy urzędu oraz jednostek miejskich uczestniczyli w warsztatach projektowych dotyczących wprowadzenia rozwiązań BZI przy wybranych budynkach w Cieszynie. Celem warsztatów było pokazanie możliwości zastosowania różnych rozwiązań BZI przy obiektach i na nieruchomościach komunalnych oraz wypracowanie założeń do wprowadzenia rozwiązań BZI przy wybranych budynkach w Cieszynie.

Wizyta studyjna

Zespół w czasie wizyty w Gdańsku poznał przykłady włączenia rozwiązań BZI w budowę i przebudowę dróg. Zdjęcia i zebrane materiały dały jego członkom argumenty pomocne w czasie prowadzenia rozmów z projektantami niechętnymi stosowaniu rozwiązań zwiększających retencję wody. Dzięki temu wraz z jednostką odpowiedzialna za utrzymanie dróg prowadzą ponowną rewizję aktualnie prowadzonych inwestycji.

„Zielony Lider” pozwolił nam… (…) Zderzyć się z innymi samorządami, z innymi osobami, które mają może takie jak my doświadczenie albo może ciut większe, bądź ciut mniejsze i popatrzeć, na ile te wszystkie nasze plany, pomysły, programy strategiczne, dokumenty, strategie sektorowe możemy realizować, ale też jak to komunikować do mieszkańców, włączać mieszkańców w cały ten proces.

Przemysław Major

Skład zespołu

Robert Kaczmarek – dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury

Dariusz Piechowiak – pracownik urzędu gminy

Robert Wnuk – sołtys

Wyzwania

Zespół wszedł do programu bez wyklarowanego pomysłu, ale z silną motywacją do działania. Kurs e-learningowy pozwolił dodefiniować potrzeby. Wyzwaniem, na jakie zespół postanowił odpowiedzieć, jest zwiększająca się powierzchnia powierzchni nieprzepuszczalnych oraz wycinka drzew przy ciągach komunikacyjnych w gminie. Problemy te wynikają z braku wiedzy, gwałtownej urbanizacji oraz dążenia do źle pojmowanych miejskich standardów gospodarowania przestrzenią.

Osiągnięte efekty

Zespół postanowił w pierwszej kolejności wpłynąć na świadomość liderów opinii, np. sołtysów, którzy decydują o kształcie małych, lokalnych inwestycji takich jak plac zabaw, chodnik czy mały parking finansowanych z funduszu sołeckiego. Zespół zorganizował dla nich oraz dla radnych i przedstawicieli NGO, wyjazd studyjny do gminy Twardogóra, gdzie mogli zobaczyć przykłady nawierzchni przepuszczalnych oraz na warsztaty do Centrum Odra we Wrocławiu, podczas którego dowiedzieli się o konkretnych rozwiązań retencyjnych, zobaczyli przykład ogrodu deszczowego, poznali rządowe programy dofinansowania tego typu działań. Członkowie zespołu stale publikują na swoich social mediach informacje związane z utrzymaniem zieleni czy małą retencją.
W 2023 r. w porozumieniu ze Stowarzyszeniem „Perspektywa” członkom zespołu udało się pozyskać grant w wysokości 50 000 zł z LGD „Partnerstwo dla Doliny Baryczy” przeznaczony na modelowe rozwiązania i edukację społeczeństwa w zakresie przeciwdziałania zmianie klimatu (ochrona zasobów wodnych). Dzięki dotacji na parkingu sąsiadującym z urzędem gminy wymieniona zostanie nawierzchnia na przepuszczalną, założony zostanie ogród deszczowy i zielone ściany. Prowadzone będą również działania edukacyjne.

Doradztwo

Edukację liderów opinii zespół częściowo sfinansował z oferowanego w ramach programu doradztwa.

Wizyta studyjna

Członkowie zespołu w ramach wizyty studyjnej odwiedzili gminę Dąbrowa (o innowacyjnym projekcie wykorzystania wody odpompowywanej z kopalni wapienia do nawadniania lasu można przeczytać w wywiadzie z członkami zespołu Młode Dęby), spółkę Gdańskie Wody (gdzie poznali przykłady nawierzchni przepuszczalnych i ogrodów deszczowych), gminę Luboń (gdzie oglądali nawierzchnie przepuszczalne). Dzięki temu zdobyli wiedzę o różnych rozwiązaniach technicznych i utrzymaniu tych inwestycji.

Mieliśmy spotkania z przedstawicielem miasta Krakowa, który pokazywał, jak oni obetonowują ulicę (…) Okazało się, że da radę, nawet na jakiejś wąskiej, miejskiej ulicy (…) Spotkanie z takimi ludźmi, pokazują, że można (…) Możliwość zobaczenia, jak to się dzieje w innych miastach – właśnie o to mi chodziło!

Dariusz Piechowiak

Skład zespołu

Emilia Bryś – pracowniczka Wydziału Pozyskiwania Funduszy Zewnętrznych

Małgorzata Machalska – burmistrzyni

Karolina Szerlot – pracowniczka Wydziału Planowania, Rozwoju i Ochrony Środowiska

Wyzwania

Miasto zmaga się z problemem obniżania się poziomu wód gruntowych i okresowymi suszami. Luboń, wchodzący w skład aglomeracji poznańskiej, już teraz jest bardzo gęsto zaludniony, a liczba mieszkańców stale rośnie. Rozwój budownictwa mieszkaniowego odbywa się dynamicznie, a powierzchnie biologicznie czynne systematycznie kurczą się. Zapisy w MPZP sprzyjają intensywnej urbanizacji. Jednym z pomysłów miasta jest inwestowanie w błękitno-zieloną infrastrukturę.

Osiągnięte efekty

Działania zespołu w programie skoncentrowały się na zaprojektowaniu zieleni na obszarze wokół nowo wybudowanego zbiornika retencyjnego z włączeniem mieszkańców w proces decyzyjny. W efekcie konsultacji, obejmujących m.in. spacery badawcze, ma powstać plan zagospodarowania terenu. Na działania partycypacyjne zespół pozyskał dotację w wysokości 5000 zł z WFOŚiGW. Zespół zaplanował również działania na rzecz adaptacji do zmian klimatu, w tym: wprowadzenie strefowania koszenia, zakładanie na terenach publicznych niecek, ogrodów deszczowych, łąk kwietnych w pasach drogowych. Inwestycjom w infrastrukturę towarzyszyć mają działania edukacyjne, ukierunkowane na promowanie wśród mieszkańców rozwiązań BZI. Na terenie urzędu ma powstać modelowy ogród deszczowy i zbiornik na deszczówkę.

Doradztwo

W ramach doradztwa ekspertki Fundacji Sendzimira pomogły zespołowi zaplanować proces włączania mieszkańców w zagospodarowanie zielenią terenów wokół zbiornika retencyjnego. Będą również wspierać zespół w realizacji tych działań.

Wizyta studyjna

Zespół wyjechał na wizytę studyjną do Londynu, podczas której poznał stosowane tam zielone rozwiązania obejmujące między innymi ogrody deszczowe, ogrody społeczne oraz przerywane krawężniki w pasach drogowych.

Bardzo dużo grup wiedziało, z jakim problemem przyjeżdża, ale nie wiedziało, jak go ugryźć. My tak samo – wiedzieliśmy, że mamy problem z retencją, że tej wody mamy mało, że chcemy zrobić te ogrody deszczowe, ale nie wiedzieliśmy gdzie, nie wiedzieliśmy jak. I to było bardzo fajne w „Zielonym Liderze”, że dziewczyny odkrywały przy każdym zjeździe kolejną kartę i to był kolejny krok ku temu, że nam się to wszystko zaczęło układać jak układanka.

Karolina Szerlot

Skład zespołu

Marta Prezlata – dyrektorka Centrum Usług Wspólnych

Agnieszka Szubert – pracowniczka urzędu gminy

Andrzej Tomaszewski – pracownik urzędu gminy

Wyzwania

Zespół z Kobylnicy zgłosił się do programu z problemem lokalnych podtopień oraz okresowych suszy. W gminie wiele terenów rolnych przeznaczonych zostało pod zabudowę mieszkaniową, bez wcześniejszej inwentaryzacji urządzeń melioracyjnych i rezerwy na urządzenia wodne, co może pogłębić problemy w przyszłości. Kobylnica jest częścią Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Słupsk-Ustka, do której strategii wpisano „ochronę terenów naturalnej retencji wodnej oraz zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych”. Zespół ma zagwarantowane środki na realizację strategii, do programu przystąpił, aby skonkretyzować plany działania.

Osiągnięte efekty

Udział w programie pozwolił doprecyzować istniejący już plan. Zespół chce zaangażować mieszkańców w wykorzystanie wód opadowych na terenach prywatnych, edukować na temat błękitno-zielonej infrastruktury (np. poprzez wspólną budowę ogrodów deszczowych przy szkołach). Już w trakcie realizacji programu w Kobylnicy wydaje się warunki techniczna na odprowadzanie wód opadowych i roztopowych ze wskazaniem na zagospodarowanie wody na własnej działce opóźniające spływ do kanalizacji deszczowej. Dodatkowo zespół wytypował tereny w pasach drogowych, na których stworzy ogrody deszczowe. Dzięki udziałowi w projekcie członkowie zespołu Zielony Lider włączą mieszkańców w prace koncepcyjne i projektowe.

Bardzo mi się podobało spotkanie odnośnie komunikacji, w jaki sposób komunikować ludziom o swoich zamierzeniach. To jest kluczowy element. Czasami z fajnego przedsięwzięcia poprzez brak właściwy komunikacji z mieszkańcami, możemy spowodować negatywny odbiór.

Marta Prezlata

Skład zespołu

Jacek Piskorski – leśnik, lokalny aktywista środowiskowy, od 2024 radny gminy Dąbrowa

Mariusz Samulski – członek stowarzyszenia Młode Dęby, od 2024 radny gminy Dąbrowa

Agnieszka Ziółkowska – liderka stowarzyszenia Młode Dęby, od 2024 wójt gminy

Wyzwania

Gmina Dąbrowa leży na terenach o najmniejszej sumie opadów w Polsce, co przekłada się na narastający problem suszy. Z inicjatywy jednego z członków zespołu na terenie gminy zrealizowana została unikalna w skali kraju inwestycja zasilania lasów wodą odzyskaną z kopalni wapienia funkcjonującej na terenie gminy. Wyzwaniem dla zespołu stało się przekierowanie tej wody również na tereny rolne (poprzez istniejącą sieć melioracji) oraz do dwóch zbiorników wodnych, co wymaga przekonanie lokalnych władz i rolników do tych inwestycji.

Osiągnięte efekty

Zespół postanowił skupić się na problemie niskiej świadomości ekologicznej mieszkańców gminy. Zbudowanie społecznego poparcia dla projektu zasilenia w wodę terenów gminnych jest pierwszym krokiem w jego realizacji. Zespół chce także zmieniać indywidualne nawyki mieszkańców w zakresie gospodarowania wodą na bardziej ekologiczne. Celem zespołu jest „edukacja ekologiczna i informowanie mieszkańców Gminy Dąbrowa o znaczeniu zasobów wodnych oraz wpływie ich zachowania na jakość i ilość dostępnej wody.” By zrealizować cel członkowie zespołu zaplanowali zakup około 50 zbiorników retencyjnych do rozdystrybuowania wśród mieszkańców gminy oraz promocję montażu zbiorników na wodę w ramach kampanii edukacyjnej. Działania te mają poprzedzać właściwy projekt – rozprowadzenie wody z kopalni wapienia na teren całej gminy. Osiągnięciu sukcesu może sprzyjać fakt, że w 2024 r. Agnieszka Ziółkowska wybrana została na wójta, a pozostali członkowie zespołu weszli do rady gminy.

Doradztwo

W ramach doradztwa ekspertka programu poprowadzi (w 2024 roku) spotkanie informacyjno-konsultacyjne z lokalnymi rolnikami.

Mamy dużo cennych kontaktów z ludźmi z całej Polski. Mamy założoną taką naszą grupę. I ona jest po prostu świetna. Potrafimy to wyważyć, kiedy potrzebujemy jakiegoś takiego wsparcia merytorycznego, a kiedy po prostu potrzebujemy pogadać sobie o tematach zupełnie niezwiązanych z tym działaniem ekologicznym. Dla mnie ta grupa jest bardzo cenna. Dla mnie mega, mega wartość dodana do projektu.

Agnieszka Ziółkowska

Skład zespołu

Joanna Anglisz-Myszka – kierowniczka Wydziału Komunalnego i Ochrony Środowiska

Natalia Brzezińska-Pauba – pracowniczka urzędu gminy

Emilia Mazur – zastępczyni burmistrza

Wyzwania

Zespół wszedł do Programu z pomysłem na projekt, dla którego inspiracją był widok z okna urzędu na zabetonowany plac miejski. Urzędniczki postawiły sobie za cel rozszczelnienie terenu i zwiększenie ilości zieleni w zabytkowej części miasta obejmującym Plac Wolności oraz spacerową ulicę Grunwaldzką. Pomysł dobrze wpisywał się w politykę urzędu, ponieważ miasto ma wpisane w plany rewitalizację tej części śródmieścia.

Osiągnięte efekty

Podczas programu członkinie zespołu doceniły wagę wsłuchiwania się w głos mieszkańców i włączania ich w procesy decyzyjne. Plan rewitalizacji ulicy Grunwaldzkiej rozbudowały o nasadzenia w donicach, niewymagające gruntownej przebudowy ulicy, a Plac Wolności ma zyskać zbiorniki retencyjne, zbierające wodę z Urzędu Miejskiego, z których podlewana będzie okoliczna zieleń oraz zasilana miejska fontanna. Trwa opracowanie trzech koncepcji zagospodarowania placu, które staną się bazą do prowadzenia rozmów z mieszkańcami. Projekt ma zostać zrealizowany w 2025 r. ze środków ZIT. Wzorując się na działaniach innych zespołów, w miejscach lokalnych podtopień na jednej z dróg, wprowadzone zostały dylatacje w krawężnikach, dzięki którym woda spływa na trawniki i tam powoli wsiąka do gruntu. Przed ustawieniem ławek w jednej części miasta przeprowadzone zostały konsultacje z ich potencjalnymi użytkownikami, co wpłynęło na ich ostateczna lokalizację. W 2024 r. mają zostać zakupione zbiorniki retencyjne do budynków użyteczności publicznej. Wiedza uzyskana w „Zielonym Liderze” upowszechniana jest wśród innych pracowników urzędu.

Wizyta studyjna

Członkinie zespołu wyjechały na wizytę studyjną do Krakowa, gdzie oglądały różne rozwiązania oparte na przyrodzie funkcjonujące w mieście, min. parki kieszonkowe. W Krakowie o ich wyglądzie współdecydują mieszkańcy. Zainspirowało je to, aby zacząć tworzyć takie parki również w Połczynie.

Polecam każdemu, naprawdę. Śmiałam się, że każdy kto kandyduje na burmistrza, to najpierw powinien przejść takie szkolenie z komunikacji, ze zmian klimatu. Być może zanim wejdzie na urząd i zacznie realizować pewne swoje pomysły i wizje, będzie już miał tą wiedzę, którą ja niestety nabyłam dopiero później.

Emilia Mazur

Skład zespołu

Marcin Król – naczelnik Wydziału Gospodarki Komunalnej i Ekologii

Zbigniew Podleśny – zastępca burmistrza

Władysława Rduch – kierownik Wydziału Gospodarki Komunalnej i Ekologii

Wyzwania

Głównym wyzwaniem zespołu jest odbetonowanie centrum miasta. Działania postanowili rozpocząć od tranzytowej, powiatowej ulicy Korfantego, biegnącej przez centrum miasta, stanowiącej dla jego mieszkańców funkcję drogi śródmiejskiej, wzdłuż której zlokalizowane są obiekty użyteczności publicznej i punkty usługowe. Ulica pozbawiona jest zieleni, ulega okresowym podtopieniom. Przebudowa ulicy ma ograniczyć wyspę ciepła i podtopienia, uspokoić ruch kołowy, oddać przestrzeń mieszkańcom i ożywić biznes.

Osiągnięte efekty

W planie zagospodarowania ulicy Korfantego jest powrót zieleni, powrót rowerzystów i zwiększenie komfortu i bezpieczeństwa pieszych. Zespół ma nadzieję, że również zostanie zrealizowany poboczny cel tej realizacji tj. ożywienie gospodarcze na ulicy. Została stworzona mapa drogowa, plan konsultacji i SIWZ, który pozwoli na prowadzenie uzgodnień z powiatem oraz na przygotowanie zamówienia publicznego na przeprowadzenie konsultacji społecznych. Cała przebudowa rozpisana została na kolejne etapy, całość ma zostać zrealizowana do 2026 r.
W ramach planów zrównoważonego rozwoju pracownicy urzędu zaplanowali remont parkingu przed urzędem, któremu ma towarzyszyć ogród deszczowy. Ogrody powstaną również przy przedszkolach. Rozważane jest wprowadzenie wymogu stosowania błękitno-zielonej infrastruktury przy wszelkich inwestycjach oraz opracowanie podręcznika dobrych praktyk dotyczących projektowania opartego na zrównoważonym rozwoju z wytycznymi dla projektantów i inwestorów.

Doradztwo

W ramach doradztwa zespół konsultował zapisy SIWZ dotyczące rozwiązań retencyjnych w pasie drogowym oraz procesu konsultacji z mieszkańcami.

To, czego nauczyliśmy się w „Zielonym Liderze”, już ma przełożenie na zmiany w projektach inwestycyjnych, które już się toczą, kubaturowych, a także tych związanych z wprowadzaniem zieleni do centrum miasta. Okazuje się, że woda to już nie jest problem, który należy jak najszybciej odprowadzić poza, tylko jest to zasób, który należy zgromadzić i korzystać, wprowadzić go do środowiska, albo po prostu z retencjonować, używać jako magazyn wody do wykorzystania.

Zbigniew Podleśny