Liderzy i liderki

Skład zespołu

Tomasz Andrukiewicz – prezydent
Aneta Hołownia – kierowniczka Referatu Ochrony Środowiska i Energii
Cezary Winkler – naczelnik Wydziału Mienia Komunalnego

Wyzwania

Zespół przyszedł do programu, aby przygotować się do stworzenia Miejskiego Planu Adaptacji do Zmian Klimatu (MPS), w którym miasto chciało określić cele i kierunki działań w zakresie gospodarki przestrzennej, zarządzania zielenią, ochrony powietrza i gospodarki wodnej w mieście. Dodatkową motywacją była potrzeba poznania dobrych praktyk w tych obszarach. 

Osiągnięte efekty

W efekcie udziału w programie:

• opracowano uchwałę intencyjną, przyjętą przez Radę Miasta, uruchamiającą prace nad MPA. Powołano zespół roboczy odpowiedzialny za przygotowanie planu oraz zabezpieczono środki w budżecie. Prace zostały wstrzymane do czasu zakończenia przez właściwe ministerstwo nowych wytycznych w randze ustawowej dla tych dokumentów;
• zmodyfikowano założenia gminnego programu wymiany źródeł ciepła. Dzięki zdobytej wiedzy w programie zlikwidowano możliwość dofinansowania pieców na ekogroszek.

Dodatkowo, w oparciu o wiedzę pozyskaną w czasie programu, miasto na bieżąco wprowadza dobre praktyki związane z dbaniem o zieleń; prowadzone są kampanie edukacyjne (w tym dotyczące utrzymania zieleni, segregacji odpadów i utylizacji elektrośmieci); w przestrzeni miasta pojawiły się zielone miejsca parkingowe; pozyskano środki na termomodernizację budynków publicznych i przebudowę oświetlenia ulicznego, przyspieszono zakup autobusów elektrycznych.  

My też dostrzegamy zmiany w klimacie, które mają negatywny wpływ na wszystkich. I chcieliśmy (…) czegoś się dowiedzieć na temat zmian klimatu. (…) wiedzieliśmy, że chcemy konkretów, ale chcieliśmy więcej informacji, wiedzy na temat zmian klimatu. Wsparcia ekspertów. No ale przede wszystkim zobaczyć jak [działają] w innych częściach Polski, (…), czerpać z dobrych praktyk, bo nie ukrywam, że dobre praktyki oprócz wsparcia eksperckiego są bardzo ważnym elementem uczenia się.

Tomasz Andrukiewicz

Skład zespołu

Marzena Dyc-Rewers – dyrektorka Wydziału Ochrony Środowiska

Kinga Kokoszyńska-Tekień – zastępczyni dyrektora Wydziału Ochrony Środowiska

Wyzwania

W Gnieźnie zaobserwowano niewystępujący dotąd problem nieprawidłowej segregacji odpadów w zabudowie wielolokalowej, co obciążało finansowo miasto. Zespół mierzył się z wyzwaniem, w jaki sposób skłonić mieszkańców do lepszego segregowania odpadów bez stosowania radykalnych kroków, takich jak nakładanie wyższych opłat za wywóz śmieci.

Osiągnięte efekty

W wyniku programu wdrożono wiele rozwiązań, mających zmotywować mieszkańców do poprawnej segregacji.

• na kontenerach na odpady umieszczono naklejki z napisami oraz piktogramami, do jakich odpadów są przeznaczone;
• na tablicach przy wiatach śmietnikowych pojawiły się banery informujące o zasadach prawidłowej segregacji odpadów; 
• w radio wyemitowano spoty informujące o zasadach prawidłowej segregacji odpadów;
• dokonano inspekcji wiat i uzupełniono kontenery na odpady tam, gdzie ich brakowało;
• o zasadach segregacji mówiono podczas festiwalu ekologicznego, w którym uczestniczyło ok. 2,5 tysiąca mieszkańców.

Zostały podjęte działania wewnątrz urzędu miasta, prowadzące do zmniejszenia negatywnego wpływu na środowisko:

• przeprowadzono konkurs segregacji odpadów dla pracowników urzędu;
• wymieniono oświetlenie na LED-owe, bardziej energooszczędne.

Z perspektywy zespołu ważnym efektem udziału w programie był rozwój umiejętności komunikacyjnych, wykorzystywanych w relacjach z klientami urzędu.

Doradztwo

W ramach doradztwa zespół uczestniczył w IV Samorządowym Forum Gospodarki Odpadami.

Ten program był taką większą motywacją do działania. Nie mogliśmy się doczekać tych spotkań. Każdy się cieszył na wyjazd, spotkanie i porozmawianie z tym drugim zespołem, co wdrożyliście, co tam u was słychać — takie międzyludzkie też kontakty miały pozytywne znaczenie. Nasza praca urzędnicza taka zza biurka jest niekiedy monotonna. Przepisy, decyzje, stosowanie przepisów i aktualizacje uchwał. A tutaj była przestrzeń do rozwoju osobistego. To na pewno było dla nas bardzo dobre doświadczenie.

Marzena Dyc-Rewers

Skład zespołu

Katarzyna Fornal-Urbańczyk – pracowniczka w Wydziale Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska
Agnieszka Klimczuk – radna, prezeska zarządu Stowarzyszenia Lokalnie i Globalnie
Łukasz Machałek – pracownik Wydziału Gospodarki Komunalnej

Wyzwania

Zamość mierzy się z problemem lokalnych podtopień, występujących po nawalnych opadach. Szczególnie uciążliwe jest to na osiedlach mieszkaniowych ulokowanych wokół starego miasta. Oczekiwaniem członków zespołu było wypracowanie wzorcowego rozwiązania, w ramach którego powstanie przestrzeń o właściwościach retencyjnych, atrakcyjna dla społeczności lokalnej.

Osiągnięte efekty 

Dzięki zaangażowaniu w program urzędniczki odpowiedzialnej za zrównoważone inwestycje, specjalisty od rozwiązań sanitarnych, który zyskał nową wiedzę i spojrzenie na rozwiązania w tym obszarze, oraz aktywnej radnej, potrafiącej przekonać do przyjętych rozwiązań mieszkanki i mieszkańców:

• zespół realizuje kolejne etapy naturalnego placu zabaw na Osiedlu Heweliusza w Zamościu, który w czasie nawalnych deszczy będzie służyć jako niecka zbierająca wody opadowe i chronić w ten sposób osiedle przed podtopieniami. Inwestycja jest na etapie projektowania, zrealizowana zostanie w 2023 r. Inwestycji towarzyszy kampania informacyjna;
• liderka zespołu weszła we współpracę z Klubem Rotary w Zamościu, dzięki czemu zasadzono ok. 200 drzew owocowych i wysiano łąki kwietne wzdłuż ścieżki rowerowej. Akcji towarzyszyły warsztaty edukacyjne.

Członkowie zespołu angażują się w działania edukacyjne, konsultują projekty miejskie i prywatne. Liderce zespołu udało się wprowadzić do urzędu proekologiczne nawyki (współzawodnictwo z miastem partnerskim z Niemiec w dojazdach na rowerze, w efekcie którego 15% urzędników korzysta z tego środka transportu; beczkowóz z kranówką na imprezach miejskich itp.)

Doradztwo

W ramach doradztwa przewidzianego w programie zespół:

• skorzystał ze wsparcia projektantki specjalizującej się w projektowaniu błękitno-zielonych rozwiązań, by stworzyć koncepcję naturalnego placu zabaw;
• wykonał badania geotechniczne, potrzebne do opracowania projektu naturalnego placu zabaw.

Wizyta studyjna

We wrześniu 2021 roku zespół z Zamościa, wraz z trzema innymi zespołami ze ścieżki BZI, odwiedził Berlin. O tym, czym się tam zainspirowali warto przeczytać w relacji z tej wizyty.

[Wydział Rozwoju Miasta] słyszał, że ja robię plac zabaw i przy zalewie zwolnił nam się teren. Najpierw miała być naturalna łąka, ale oni teraz mówią: Kasia, zróbmy tam naturalny plac zabaw, coś takiego, jak chcecie zrobić na Heweliusza. Czyli oddźwięk jest. Jak to się w ogóle zrealizuje, to jeszcze będzie większy.

Katarzyna Fornal-Urbańczyk

Posłuchaj, co o programie powiedziała Katarzyna: