Skład zespołu

Bartosz Romowicz – burmistrz
Beata Besz – pracowniczka urzędu gminy, pełnomocniczka ds. zielonej gminy
Małgorzata Gądela – kierowniczka Wydziału Pozyskiwania Środków Zewnętrznych i Obsługi Inwestora

Wyzwania

Gmina ma problem z zagospodarowaniem odpadów. Frakcja zmieszana jest obecnie  wywożona do obróbki do dużych ośrodków (Przemyśl, Rzeszów), co generuje wysokie koszty. Zespół poszukuje rozwiązań, które byłyby korzystne dla gminy i zyskały aprobatę lokalnej społeczności.

Osiągnięte efekty

Dzięki wiedzy zdobytej w trakcie szkoleń i wizyt studyjnych zespół wybrał rozwiązania możliwe do zastosowania i odbył szereg konsultacji dotyczących technicznych szczegółów wykonalności i opłacalności różnych wariantów inwestycji w instalację przetwórstwa odpadów.

Równolegle pełnomocniczka ds. zielonej gminy (uczestniczka programu) koordynowała wiele działań edukacyjnych:

• wydanie kalendarza z datami wywozu śmieci i treściami edukacyjnymi dotyczącymi segregacji odpadów, skierowany do dzieci i młodzieży;
• wprowadzenie systemu żółtych i czerwonych kartek za segregację odpadów przez mieszkańców; żółta kartka dawała sygnał mieszkańcom, że segregacja wymaga poprawy, a jeśli ta nie następowała – czerwona skutkowała brakiem odbioru odpadów;
• konkurs dla szkół na najmniejszy udział frakcji zmieszanej w odpadach produkowanych przez szkoły, z nagrodą 20 tys. zł (z budżetu gminy) do wydania na edukację ekologiczną;
• wprowadzenie obowiązkowej, praktycznej edukacji ekologicznej we wszystkich szkołach.

Finansowanie tych działań jest możliwe dzięki konsekwentnemu wprowadzaniu we wszystkich wnioskach o dofinansowanie elementów edukacji ekologicznej.

Zespół wprowadził ściślejszą kontrolę zagospodarowania odpadów w przypadku inwestycji – uwrażliwia inspektorów budowlanych i kontrolują, czy wywożone jest odpowiednio dużo odpadów oraz czy odpady nie są wyrzucane w miejscach do tego nieprzeznaczonych. 

Dodatkowo w urzędzie wprowadził szereg zmian, by zmniejszyć ślad ekologiczny np. zainstalowano filtry by pić wodę z kranu, stosowane gadżety promocyjne wymieniono na wykonane z materiałów odnawialnych i promujące prośrodowiskowe zachowania (np. szklane bidony na wodę), przeprowadzono szkolenie z segregacji odpadów dla wszystkich urzędników.

Wizyta studyjna

Zespół wziął udział w wizycie w Lahti (Europejskiej Zielonej Stolicy 2021) w Finlandii. Na urzędnikach wielkie wrażenie zrobił wpływ, jaki wysoka świadomość ekologiczna nawet wśród najmłodszych dzieci przekłada się np. na stopień wysortowania odpadów. Więcej o tej wizycie można przeczytać tutaj.

Doradztwo

Zespół skorzystał z konsultacji z ekspertką odnośnie wyboru i projektowania instalacji do przetwarzania odpadów. Ekspertka pomogła wstępnie oszacować opłacalność funkcjonowania instalacji w przypadku gminy.

Wizyta w Lahti uświadomiła nam jak ważna jest edukacja w obszarze ochrony środowiska. Tam od żłobka i przez cały system edukacji tłumaczy się korzyści i cele segregacji śmieci, dbania o klimat. Technologia, którą tam się posługują, nie różni się niczym od tego, co mamy do dyspozycji w Polsce. W Finlandii wszędzie są tabliczki przypominające o zasadach odpowiedzialnego zachowania w miejscach publicznych, szczególnie na terenach zielonych. Nawet na wysypisku oddając swoje odpady od razu pojawia się informacja do czego dany “śmieć” będzie wykorzystany, co z niego powstanie. Dla Finów wszystkie działania są po prostu naturalne. Mają wpajaną od najmłodszych świadomość ekologiczną i do głowy by im nie przyszło asfaltować drogę leśną na potrzeby organizacji zawodów sportowych, co u nas byłoby formalną koniecznością. To pokazuje naszą mentalność i Finów. Do zrobienia rzeczy wielkich nie potrzeba wielkich inwestycji, zwłaszcza takich, które są uciążliwe dla środowiska. Zaczynamy edukować nasze społeczeństwo od najmłodszych lat. Edukacja to nasz cel i sposób, by w Polsce, w Bieszczadach, pojawiła się zmiana sposobu myślenia o wspólnym otoczeniu.

Bartosz Romowicz